Beleidsplan Stichting Gedenkteken Zeemanspot en Nationaal Steunfonds

De Stichting Gedenkteken Zeemanspot en Nationaal Steunfonds ziet het als haar missie op de Leuvehaven nabij het monument ‘De Boeg’ in Rotterdam een verhalend gedenkteken te realiseren ter nagedachtenis aan de Zeemanspot en het Nationaal Steunfonds en de rol die de Nederlandse koopvaardij daarbij heeft gespeeld in samenhang met en in relatie tot de betekenis daarvan voor het verzet in Nederland. De Stichting streeft ernaar dat te doen op een wijze die recht doet aan het verhaal van al diegenen die daarbij een rol hebben gespeeld.

De verhalen van de Zeemanspot en het NSF als stille financiële achtergrondkrachten in het verzet en de rol daarbij van de Nederlandse koopvaardij zijn om welke reden dan ook lange tijd in stilzwijgen gehuld gebleven. Dit stilzwijgen lijkt met een aantal publicitaire activiteiten in de afgelopen jaren rondom een aantal aspecten met betrekking tot dit omvangrijke thema doorbroken te zijn. Deze verhalen zijn echter veel omvattender en omvangrijker dan veelal wordt beseft. Daarmee lijkt de tijd rijp deze verhalen van de financiering van het verzet en wat daarmee samenhangt in hun volle omvang uit de doeken te doen, voor zowel de huidige als toekomstige generaties.

Op tal van plaatsen in Nederland staan monumenten en gedenktekens met als thema de Tweede Wereldoorlog. Elk daarvan heeft zijn eigen verhaal, lokaal, regionaal of nationaal. Tot die laatste behoren onder meer het Indië-monument in Den Haag, het nationaal monument op de Dam in Amsterdam en het nationaal koopvaardijmonument ‘De Boeg’ in Rotterdam. Ook dit gedenkteken heeft zijn eigen verhaal en de Tweede Wereldoorlog tot thema, maar voegt daar een bijzondere dimensie aan toe door daarbij ook het verhaal te vertellen waarvoor het staat in samenhang met en in relatie tot andere organisaties van het Verzet. Het is een verhaal dat deel uitmaakt van een verhaallijn.

Het is deze verhaallijn die de verhalen van elk van de daarbij te betrekken monumenten en gedenktekens in Nederland met elkaar verbindt door middel van een QR-code die gelinkt is aan een meertalige website, die het verhaal vertelt waar elk van deze monumenten en gedenktekens voor staan. Dit samenstel van verhalen maakt duidelijk dat die niet op zichzelf staan maar onlosmakelijk met elkaar samenhangen en verbonden zijn. Dat maakt het tot een unieke verhaallijn die haast te mooi is om waar te zijn en dat maakt het juist zozeer de moeite van het vertellen waard. Want het is een verhaallijn die buitengaats begint maar binnengaats van onschatbare waarde blijkt te zijn. Het unieke aan dit verhalende gedenkteken is dat dit het buitengaatse element met het binnengaatse verbindt en daarmee de zeggingskracht versterkt van de vele monumenten en gedenktekens die deel uitmaken van deze verhaallijn.

Deze verhaallijn richt zich op het blijvend onder de aandacht brengen van de verhalen waarvoor de erbij te betrekken monumenten en gedenktekens staan van zowel de huidige als toekomstige generaties. Want het is het unieke verhaal van een maatschappelijke verzetsorganisatie ten dienste van en gedragen door mensen uit een onderdrukte samenleving. Een organisatie met vertakkingen in alle geledingen van de samenleving en het Verzet, waarin bijna 2000 vrouwen en mannen uit alle geledingen van die samenleving zich met hart en ziel en gevaar voor hun leven met elkaar in anonimiteit en stilte hebben samengewerkt voor een hoger doel. Wat zij met elkaar delen, evenals al die andere vrouwen en mannen die actief zijn geweest in het Verzet, is op een inspirerende, korte maar krachtige wijze verwoord in de laatste brief die een verzetsman vlak voor zijn arrestatie en executie aan zijn jongste zoon schrijft:

“Als je in je leven maar een mens hebt kunnen helpen, heb je iets onsterflijks tot stand gebracht, want over de grenzen van je leven heen blijft dit goede bestaan in degene die je hebt geholpen en diens omgeving; al is jouw naam in die kring al lang vergeten.”

Daarom herdenken wij.

Bij het realiseren van dit gedenkteken zoekt de Stichting samenwerking met de beheerders van de daarbij te betrekken relevante monumenten en gedenktekens als ook organisaties en (overheids-) instanties die zich hierin herkennen en daaraan willen meewerken. Daarnaast zoekt de Stichting ook samenwerking met instellingen van wetenschap en onderwijs.

Voor de financiering is een plan uitgewerkt dat wordt geactiveerd zodra van de gemeente Rotterdam toestemming is verkregen tot het realiseren van dit gedenkteken.