Het verhaal

“Op 6 mei 1940 meert de ‘Veendam’, een van de schepen van de Holland Amerika Lijn (HAL), na een lange reis uit Amerika weer af aan de Wilhelminakade in Rotterdam. Op 10 mei is de bemanning alweer aangemonsterd voor de volgende reis naar New York. Als gevolg van de Duitse inval vermeldt het monsterboekje op die dag alleen: “Wegens intreding oorlogstoestand geannuleerd”.

Kapitein Abraham Filippo, de gezagvoerder van de ‘Veendam’, zal nooit meer het dek van een schip onder zijn voeten hebben als gezagvoerder, maar wel van de ‘Zeemanspot’, een organisatie die zich tijdens de bezetting inzet voor het wel en wee van de gezinnen van zeelieden die in geallieerde dienst varen.

Deze organisatie, die haar wortels heeft in Hillegersberg en Rotterdam, slaagt erin om in bezettingstijd 5,2 miljoen gulden bijeen te brengenen en daarmee 18.000 gezinsleden van deze zeevarenden financieel te ondersteunen. Maar meer nog dan dat is het ook de bakermat van het Nationaal Steunfonds (NSF) dat uitgroeit tot de financier van het verzet. Deze organisatie weet in samenwerking met andere verzetsorganisaties waaronder de Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers (LO) de onderduik van 150.000 mensen te financieren.

Op diezelfde 10e mei bevinden ca. 800 Nederlandse koopvaardijschepen zich buitengaats. De bemanningen van deze schepen leveren wereldwijd tijdens de Tweede Wereldoorlog een belangrijke bijdrage aan de geallieerde strijd waarvoor zij een zware tol betalen. Van de ca. 800 schepen gaan er meer dan 400 verloren waarbij meer dan 3.500 bemanningsleden omkomen.

In 1957 heeft prinses Margriet in haar hoedanigheid van petekind van de koopvaardij het monument ‘De Boeg’ onthuld ter nagedachtenis aan de rol en betekenis van de Nederlandse koopvaardij in de Tweede Wereldoorlog en de opvarenden die daarbij het leven hebben gelaten.”

Met het bovenstaande relaas is slechts een tipje van de sluier gelicht van het verhaal van de financiering van het verzet en de rol die de Nederlandse koopvaardij daarbij speelt. Een verhaal dat haast te mooi is om waar te zijn en daarom juist zozeer de moeite van het vertellen waard. Om die reden beijvert de Stichting zich om het verhaal van de Zeemanspot en de financiering van het verzet dat daar uit voortkomt in samenhang met en in relatie tot ander organisaties van het verzet met behulp van onder meer QR-codes onder de aandacht te brengen van een breed publiek. Het monument ‘De Boeg’ is een mooi startpunt van deze verhaallijn.